Maqedonia e Veriut po kalon nëpër ndryshime të mëdha në infrastrukturën e sektorit e energjisë. Investime të mëdha po bëhen në energjinë e rinovueshme, e cila së shpejti do të dominojë prodhimin e energjisë elektrike. Sistemi i shpërndarjes së gazit natyror po zhvillon ndërlidhje të reja me vendet fqinje. Një rrjet shpërndarjeje gazi do të shtrihet në të gjitha komunat më të mëdha. Rrjetet e shpërndarjes së gazit do të projektohen komunat më të mëdha dhe sistemet qendrore të ngrohjes dhe ftohjes janë planifikuar për zonat më të dendura të populluara të komunave tona. Si rezultat i këtyre investimeve dhe ndryshimeve në infrastrukturën energjetike, shteti ka një nevojë të madhe për matësa inteligjentë, softuer të menaxhuar nga inteligjenca artificiale si dhe kapacitete për ruajtje të energjisë elektrike nga burimet e rinovueshme.
Këtë e theksoi Ministri i Ekonomisë, Kreshnik Bekteshi në panelin “Infrastruktura kritike” në kuadër të Takimit Ministror të Partneritetit për Energjinë Transatlantike dhe Ndryshimet Klimatike (P-TECC) organizuar nga Departamenti i Energjisë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Ministria e Ekonomisë dhe Zhvillimit të Qëndrueshëm të Republikës së Kroacisë që po zhvillohet në Zagreb.
Siç theksoi ministri gjatë panelit, Maqedonia e Veriut është seriozisht e përkushtuar për tranzicionin energjetik dhe diversifikimin e burimeve të furnizimit me energji dhe realizimin e skenarit të gjelbër, i cili parasheh mbylljen e plotë të objekteve për prodhimin e energjisë elektrike nga thëngjilli deri në vitin 2035.
“Strategjia jonë e energjisë kërkon ndërtimin e menjëhershëm të projekteve të energjisë së rinovueshme, diellore, erës dhe hidrocentraleve për të zëvendësuar prodhimin e energjisë me qymyr dhe për të përmbushur nevojat e ardhshme të vendit për energji elektrike. Synimi ynë është që pjesa e burimeve të ripërtëritshme të energjisë në prodhimin e energjisë elektrike në Maqedoninë e Veriut të arrijë në 50 për qind para vitit 2030”, tha Bekteshi. Ministri Bekteshi theksoi se, siç është rasti me të gjitha vendet, rrjeti elektrik i Maqedonisë së Veriut ka dhe do të vazhdojë të përballet me një numër në rritje sfidash në tranzicionin në prodhimin e energjisë së pastër.
“Maqedonia e Veriut po ndërmerr hapa për të mbrojtur infrastrukturën tonë kritike energjetike. Ne po instalojmë softuer të ri operacional që përputhet plotësisht me kërkesat ndërkombëtare të sigurisë kibernetike dhe mundëson planifikim dhe funksionim më të mirë të objekteve të ndryshueshme të energjisë së rinovueshme dhe ruajtjes së energjisë. Komisioni Rregullator i Energjisë është duke përgatitur mbikëqyrjen e kapaciteteve të sigurisë kibernetike veçanërisht për subjektet që konsiderohen si infrastrukturë kritike. Jemi duke punuar për ndryshime dhe plotësime në Ligjin për Energjetikë për aplikimin e standardeve ndërkombëtare për sigurinë kibernetike të objekteve energjetike për të krijuar një ekosistem digjital më të sigurt”, tha ministri dhe theksoi se shteti ka ende disa hapa për të përfunduar në këtë drejtim, duke përfshirë hartimin e ligjit të ri për sigurinë kompjuterike dhe transpozimin e direktivave të BE-së.
“Ndërsa rrjetet tona energjetike bëhen më të integruara, mbrojtja e infrastrukturës kritike bëhet çështje e bashkëpunimit ndërkufitar. Ka shumë opsione që mund të shqyrtojmë për bashkëpunimin në rajon, si një grup standardesh të përbashkëta në të gjithë rajonin për infrastrukturën energjetike, identifikimi i infrastrukturës kritike rajonale dhe mënyra se si mbrohet ajo, testet e stresit për të identifikuar pikat e dobëta në rajon ku duhet të jenë përcaktuar investimet prioritare”, tha Bekteshi.
